CLICK HERE FOR THOUSANDS OF FREE BLOGGER TEMPLATES »

Friday, August 29, 2008

Ang Akong Semanang Talaan (5)

Karong semanaha, ubay-ubay pud ang akong nabuhat sa eskwelahan. Wala mi nagklase paglunes apan nilakaw gihapon ko aron makigkita sa akong kagrupo nga si Vera aron mag-andam sa among pagtaho sa Photography. Paghuman sa among pag-andam, nagkita mi sa akong amigo ug nanuroy kami. Muadto unta ko sa Abellana Sports Complex para sa among praktis sa soccer apan nibundak og maayo ang uwan Nanawag ang akong amahan kanako ug wala ko niya gisugtan nga mutambong sa among praktis mao nang gipauli nalang ko niya dayon.

Sa sunod nga adlaw, niadto ko sa among klase ug sa among bakante nga oras, niadto mi sa Ayala para mamalit og kagamitan para sa among bulletin board sa among Buhilaman organization. Nagdali mi og pamalit kay aduna pa mi giapas nga tigum sa eskwelahan. Pag-abot namo, nagdali-dali mi og adto sa tigum ug paghuman niini, gisugdan namo og panindot among bulletin board.

Pagmiyerkules, nagklase mi og pagkahuman niini, niadto ko og pundok aron isaulog ang adlaw sa anak sa akong amiga sa Jollibee. Wala ko nagdugay didto tungod gigusto na nako nga muuli kay dili ko ganahan og mga mascots. Mao jud na ang akong gihadlukan sukad pa sa akong pagkabata. Nagdali-dali ko og balik sa among eskwelahan kay naa pud mi usa ka tigum nga kinahanglan nako adtuon.

Huwebes sa buntag, naglain akong lawas tungod sa kahago sa among prakits ug sa pagkabasa nako sa uwan. Miskin og lain ang akong pamati, nitambong gihapon ko sa among klase. Pagkahuman sa among klase, niadto mi sa City Hall aron mangita og among mapanghutan-an sa among pakighinabi sa Com26 apan wala mi nakakita niini. Nibalik ko sa eskwelahan aron muapil sa among soccer praktis. Nahuman ang among duwa ug luya kaayo akong lawas tungod niini ug tungod sa akong sakit.

Karong Biyernes, nagsugod ang among klase sa pagtan-aw namo og salida nga Hero. Usa kini nga Chinese nga pelikula nga bahin sa giyera ug sa kultura sa China. Sa pagtapos sa salida, nangadto mi sa SM para mutambong sa Media Forum on Maritime Disasters. Pagkahuman niini, niado mi sa Capitol para makighinabi sa among buluhaton sa Com26. Dako akong pasalamat nga nakit-an namo si Mdm. Zosa, nga siyang nag-atiman kanamo didto. Niadto dayon mi sa eskwelahan para sa among sunod nga klase ug pagkahuman, nitambong ko sa among praktis sa soccer.

Kini tanan ang akong gipangbuhat karong semanaha ug naghinaot ako nga makakita ako og higayon nga makapahuway puhon.

Ang Akong Pakighinabi ni Mdm. Mona Clarita Zosa Bahin sa Gigikanan sa Pangan sa Lugar nga Oslob

Thursday, August 28, 2008

Lima Ka Bag-ong Cebuanong Pulong (11)

1. Maton- adj. tough; expert; brave

Nadaog ang maton nga mangugubat sa sangka.

2. Hambat- v. to bite; snap at

Gihambat og kalit sa isda ang paon.

3. Luyong- n. seedlings

Among ibalhin ang mga luyong sa kaang ugma sa hapon.

4. Lutob- n. a burn mark or mark of burn in the skin

Aduna ko'y lutob sa akong braso kay napaso kini sa amoang plantsa.

5. Parigla- n. foul play; a disgrace act; vandalism; criminal offense

Gikasohan si Pedro tungod sa iyang parigla nga gibuhat sa Barangay Vicente.

Saturday, August 23, 2008

Ang Akong Pakighinabi Bahin sa Estado sa Edukasyon sa Pilipinas

Ang Akong Labing Halandumong Kasinatiang Sugbuanon

"Merkado"
Isip sugbuanon, aduna ako'y daghang mga butang nga ipasigarbo. Mapasalamaton ako sa akong kaliwat, ug sa lugar nga akong tinuboan. Busa, nasayod ako na kaakohan nako ang pagtuon sa saktong paggamit sa akong pinulongan.
Apan, muangkon ako nga naa pa gyud ko'y mga kahuyang sa pagbuhat niining katungdanan. Mapakita kini sa isa sa akong mga labing halandumong kasinatiang Sugbuanon. Nahitabo kini pipila na katuig ang milabay. Usa kahigayon, gisugo sa akong inahan ang among katabang nga mangompra sa merkado. Nikuyog ko sa paglakaw kay wala ko'y mabuhat sa balay. Pag-abot namo sa merkado, nagsugod dayon og pamalit ang among katabang. Niadto mi sa dapit kung asa gipamaligya ang karne, ug namili siya kung unsa ang iyang paliton. Gihangyo ko niya nga magpabilin didtong dapita para akong mabantayan ang paghiwa sa karneng iyang gipili samtang mamalit siya og mga utanon. Una siya nilakaw, iya kong gibilinan og kwarta para ibayad sa karne. Nisugot ko sa iyang hangyo, ug nagpaabot ako didto. Paghuman sa paghiwa ug sa pagputos sa karneng among paliton, nanghutana ko sa magbabaligya kung pila ang akong ibayad. Nitubag siya nga "kinyentos" daw ang kantidad sa tanan. Wala nako nasabtan ang iyang pulong, ug nakabati ako og kaulaw sa pagpanghutana kung pila ang gipasabot sa "kinyentos." Dako nakong sayop ang wala pagpanghutana niini. Ang ako hinuong gibuhat mao ang pagpanahaghap pinaagi sa paghunahuna na ang "kinyentos" pareho ra sa "usa ka gatos" kay medyo pareho ang ilang pronunsisyon. Mao kini ang akong gibuhat, apan wala dayon nabantayan sa magbabaligya nga usa ra ka gatos ang akong gihatag kay nakapiko man ang kwarta. Pagkuha nako sa mga pinalit, mao sad ang pag-abot sa among katabang. Sa among pagkasayod nga nahuman na namo og palit ang among mga kinahanglan, nisulod na kami sa tricycle. Padung na unta mi og biya pero nahibulong nalang mi ngano gipahunong mi sa magbabaligya sa karne nga suko kaayo og dagway. Nisinggit siya nako og "Hoy!" ug iya kong gipasanginlan nga limbongan kay pagkakita daw niya sa akong gibayad, usa ka gatos ra kini. Nangurog ako sa kahadlok ug akong giangkon nga naglibog ko kung unsa ang pasabut sa "kinyentos" ug nagtuo ako nga pareho ra kini sa "usa ka gatos." Pag-una, wala ako gituohan dayon sa magbabaligya pero pagkakita niya sa akong mga luha nga padulong na mutulo, nituo na siya nga tinuod ang akong gisulti. Nangayo ko sa iyang pasaylo ug gidungagan pod sa among katabang og upat ka gatus ang among bayad.
Daghan ang akong nakat-onan aning kasinatian. Una, nakapamatuod ako kung unsa kaimportante ang pagkahibaw sa mga Bisayang pulong nga kasagarang gamiton sa pangadlaw-adlaw nga buluhaton. Nakat-on pud ako nga kung naa ako'y mga pagduhaduha sa mga kahulogan sa mga Bisayang pulong, dili ko dapat mauwaw nga manghutana sa uban. Dili nako madugangan ang akong kinaadman kung dili ako mangayo sa tabang sa ubang tao. Labaw sa tanan, nadasig ako kay tungod ani nga kasinatian, mas ni-usbaw ang akong pagkasugbuanon!

Friday, August 22, 2008

Ang Akong Semanang Talaan(4)

Nalingaw ko sa akong semana karon. Dili pa kaayo bug-at ang among klase mahitungod nga bag-o pa mi nagsugod sa among mga tulumanon para sa Pre-Finals. Wala mi nagklase paglunes pero niadto mi sa Abellana para sa among prakits sa soccer. Ala-una pa lang, naa na mi didto sa akong mga kauban para mag-andam. Naghuwat mi nga makumpleto mi tanan unya nagsugod dayon mi sa pagpraktis. Giantos namo ang kainit sa adlaw aron mulig-on mi sa pagduwa. Pagkahuman niini, gihagit namo ang mga taga-Velez para sa usa ka tune-up game. Bisan og naningkamot mi sa pagduwa, sakit kaayo sa dughan nga lubong mi sa among duwa. Dako kaayo og labaw ang among kontra apan daghan mi og nakat-unan ato nga kasinatian. Among napatinuod nga importante jud ang hunglus sa usa ka grupo aron mulampos kini.

Martes mi nibalik sa eskwelahan og nagpadayon mi sa among klase. Pagkahuman, nagsugod na pud mi og praktis og soccer. Nalipay ko tungod daghan sa among mga membro ang niapil. Usa pud sa akong gikalipay mao nga naninguha mi tanan nga mas mumaayo para mapakita sa among tigbansay nga nakakat-un mi sa among nasinati sa Abellana.

Pagmiyerkules, nitambong mi sa usa ka pakigsulti bahin sa Solid Waste Management ug Mangrove Planting para sa among Community Involvement program. Niadto dayon mi sa pundok sa among mga organisasyon aron makighisgot bahin sa among mga buhatunon.

Huwebes mi nibalik sa among mga tulumanon sa klase. Gikapoy ko og maayo adtong adlawa tungod sunod-sunod ang among klase, ug naguol pud ko sa akong grado sa Midterms sa usa namo ka subject. Wala mi nadayon sa praktis og soccer paghapon tungod daghan sa among mga membro ang daghan og atimanon ug dili kaapil.

Karong Biyernes, daghan ko og mga kalihukang giadtoan. Pagkahuman sa among klase, nagkita-kita mi sa akong mga amiga paghigh school unya nangadto dayon mi sa Cebu Doctor’s University para mubisita sa ilang Pakiglambigit. Nibalik dayon ko sa eskwelahan para sa among praktis sa sayaw ug sa soccer. Lingaw ang among praktis karon tungod daghan mi og mga bag-ong metodo nga gisulayan. Bisan og kapoy, nabawi ra kini sa kasadya namo sa among grupo.

Lima Ka Bag-ong Cebuanong Pulong(10)

1. Lurang- adj. intoxicated; drunkard; poisoned

Ang lurang nga lalaki ang nagsugod sa away sa tindahan.

2. Maluibon- adj. unfaitfhful; treacherous; traitorous

Silotan sa Ginoo ang mga asawang maluibon.

3. Ginuwatsi- n. a talk usually of jokes

Nalingaw ko og maayo sa ginuwatsi namo sa akong mga amiga.

4. Kil-op- v. to withdraw from appearing; disappear; vanish

Nikalit lang og kil-op ang babaye sa luyo sa kahoy.

5. Ayom-ayom- v. to patch up defect or differences; to counsel; to negotiate

Giayom-ayom sa punoan ang duha ka nag-away nga partido.

Thursday, August 21, 2008

Akong Pakighinabi ni Maria Donna Armecin Bahin sa Pagpili ug mga Lider sa Atong Nasod(Recording)

Saturday, August 16, 2008

Akong Pakighinabi ni Mdm. Arriesgado (Recording)

Friday, August 15, 2008

Lima Ka Bag-ong Cebuanong Pulong (9)

1. Yubod- adj. robust; short; dwarf-heighted

Gwapo unta si Christian apan yubod siya.

2. Tibad- v. to retaliate or argue in successive words

Nagtibad ang mga nagsangka sa lantugi.

3. Puhok- n. state of deficit; bankruptcy

Gipasira ni Tiyo ang ilang negosyo tungod sa puhok na ilang nasinati.

4. Ukat- v. to bring back to mind the old wounds in the past

Sa pagkakita ni Tedd sa bata, iyang naukat ang iyang pagpatay sa iyang kaugalingong anak.

5. Hamtong- adj. matured; bachelor

Gipailaila ko ni Lalaine sa iyang hamtong nga amigo nga si Ivan.

Ang Akong Semanang Talaan(3)

Nagsugod ang akong semana nga gaan-gaan kay bag-o ra nahuman ang among Midterms. Paglunes, normal ra ang among klase ug didto gisugod og hatag ang resulta sa among mga examin. Nalipay ko sa mga resulta apan aduna pud ko’y mga sayop na na akong nakat-unan. Paghuman sa among klase, nagsugod dayon mi og prakits og soccer sa patag. Nakuyawan ko sa among prakits kay gisugdan na sa among tigbansay ang pagsilot sa mga masayop. Grabe kaayo ang pamaol sa akong lawas paghuman namo og duwa tungod sa among labing kapoy nga gipangbuhat.

Nalipay ko pagmartes kay hayahay kaayo ang among talamdan sa klase. Sa among bakante nga oras, niadto mi sa akong classmate sa Colon para mamalit sa among gamit para sa Pepita inig ka ugma. Ang Pepita usa ka kalihukan sa pagsaulog sa Buwan ng Wika sa Theresian Communicator’s Organization. Kami, ang second years, ang gidestino nga mubuhat niini nga kalihukan og isip usa ka year representative, ako ang usa sa mga nanguna sa akong mga kauban. Nisugod mi og himo sa mga dekorasyon og ganti para sa Pepita pagkakumpleto sa among mga kagamitan. Wala ko nakaapil sa among prakits sa soccer paghuman kay nagsaulog akong inahan ug amahan sa ilang anibersaryo ug kinahanglan nga magkuyog mi tanang pamilya.

Buntag sayo pa lang sa Miyekules, daghan na kaayo mi og giasekaso para sa Pepita. Nangandam na mi sa mga dekorasyon sa lugar og sa dagan sa programa. Pagsugod namo, lingaw kaayo tan-awn ang mga tawo kay balaod sa kalihukan nga kinahanglan kadausa magbiste isip usa ka sikat nga personalidad sa Pilipinas. Nagkatawa ko sa pagkakita sa nagkalain-laing mga gisul-ob sa mga tawo. Naa didto si Lastikman, Betty La Fea, Gov. Garcia, Erap, ug uban pa. Labi ang kalingaw sa mga tawo sa mga indigay ug nalipay ko ug maayo tungod malampuson ang among giandam nga programa. Paghuman sa Pepita, nagprakits mi og soccer miskin nag-uwan dayon nagkita mi sa akong pamilya para manglakaw.

Paghuwebes, nagklase mi balik og naswertean mi kay wala nisulod ang among mga maestra sa buntag. Paghapon, nag-andam mi sa among storytelling sa English7 nga parte sa among examin sa Midterms.

Sa sunod nga adlaw, niadto mi sa CICC para sa “Suroy Suroy sa Sugbo” og didto mi namalit og nagkalain-laing mga ariyos ug pulseras nga barato ra kaayo. Nidiretso mi sa USJR paghapon para muapil sa programa sa Campus Patrol ug sa CAMS kon diin ang mga Mass Comm students sa Sugbo nagtipon-tipon para magsalmot sa mga kalihukan nga gipang-andam. Ako ang gipili nga murepresentar sa STC sa Debate Competition kon diin kauban nako ang tag-UP ug taga-USJR, ug among gidebatehan ang katungod sa pagtubag sa media. Grabe kaayo ang kakulba nga akong nabati pero nawagtang ra kini tungod sa suporta sa mga taga-STC. Nalipay kaayo ko nga nadaog ang among grupo sa debate ug nakalitan ko nga gigantihan ko ug Best Debater Award. Wala ko nagdahom nga ma ako ang gantimpala kay maayo sad ang akong mga kauban. Mapasalamaton kaayo ko sa Ginoo sa iyang pagaagak kanako, pati na sa akong mga kaabing Teresyana nga naghatag nako og kadasig nga muapil. Kini nga kasinatian usa sa mga bulawan nga akong tapigan sa kanunay!

Ang Akong Semanang Talaan (2)

Grabe kaapiki ang akong semana karon. Bag-o ra mi naabot gikan sa Iloilo paglunes ug labing kapoy ang among pamati. Aduna pa mi problema nga giasekaso sa among grupo pag-abot sa Sugbo ug tungod niini, wala mi kauli sa among mga panimalay dayon. Sa dihang nasulbad na ang among suliran, nakauli na jud mi ug sa mismong pag-abot nako, nagpahuway dayon ko. Naputol ang akong tulog kay nimata ko aron magtuon para sa among mga eksamin sa sunod nga adlaw. Bisan og kapoy kaayo ko, ako jud gipaningkamutan nga makatuon ko.

Pagmartes, niabot ko sa eskwalahan nga andam na para sa among mga examin pero nakatawa ko sa akong kaugalingon kay wala ko kibaw nga alas noybe pa diay mi magsugod unya sayo kaayo ko naabot didto. Ako nalang gigamit ang akong oras sa pagbasa balik sa among mga pagtulon-an. Pag-abot sa among magtutudlo, nagsugod na mi sa among examin. Paghuman sa akong adlaw didto sa eskwelahan, nakaginhawa ko og lawom sa kalipay nga naminusan na ang akong mga buhatunon.

Swerte kaayo mi kay wala mi klase pagmiyerkules tungod sa Charter Day. Gigamit nako kining bakante nga oras sa pakighinabi kay Mdm. Conchita Arriesgado para sa among Midterm requirement. Paghuman sa akong pakighinabi, akong gisugdan ang akong mga buhatunon nga kinahanglan namo isumite sa among mga magtutudlo. Sa akong pagkumpleto niini, nagsugod na ko og tuon para sa sunod namo nga mga examin sa Huwebes. Daghan kaayo ko og apasunon nga mga examin sa Huwebes tungod wala ko katambong paglunes.

Paghuwebes, nagsugod ko og examin pagbuntag ug nahuman ko og hapon. Murag gipuga ang akong utok sa kadaghan sa mga examin nga akong gikuha niadtong adlawa. Apan, nalipay ko nga nahuman na kini.

Wala na unta mi examin pagbiyernes apan aduna pa ko’y wala nakuha mao niadto ko sa eskwelahan para sa akong kinalasan nga examin. Naguol ko kay dugay kaayo naabot ang akong magtutudlo ug abi nako nga dili na siya mutunga. Nakaginhawa ko sa pagkakita niya og nagsugod dayon mi. Paghuman niini, nagkuyog mi sa akong mga amiga para magkaraoke. Nagsadya mi kay nahuman na jud ang among paghago niining semanaha.

Pagsabado, nag-examin mi sa among P.E. ug nagduwa mi og soccer. Nidiretso ko sa Tambuli para isaulog ang adlaw sa pagkatao sa akong manghud. Pagdomingo, naa na pud mi pagsadya sa among balay para sa kaadlawan sa akong inahan.

Bisan pa og nagsugod og kahago ang akong semana, nahuman man pud kini nga malipayon.

Friday, August 8, 2008

Usa Ka Modelong Sugbuanon

“Ikaw ang ehemplo sa imong mga estudyante.”

Mao kini ang mga pulong ni Mrs. Conchita Arriesgado nga nakapatandog og maayo kanako. Bata pa lang si Conchita, nangandoy na jud siya nga mahimog usa ka magtutudlo. Para ka niya, ang pagtudlo usa ka halangdon nga katungdanan kay pinaagi niini, makalambo ka sa kinabuhi sa usa ka bata. Nakuha siya og inspirasyon sa iyang magtutudlo sa ikaupat nga tuig sa high school. Siya ang naghatag og kadasig ni Conchita aron iyang pangusgan ang iyang gusto. Mapasalamaton pud si Conchita nga gihatagan siya og dakong suporta sa iyang mga ginikanan sa iyahang pag-eskwela aron iyang maabot ang iyang ambisyon.

Matod pa ni Conchita, dili sayon ang iyang mga giagian sa paghupot sa iyang pangandoy. Nakaagi siya og daghang pagsulay labi na sa mga intriga sa mga tawo. Aduna’y mga higayon kon diin nakahunahuna siya og hunong apan tungod sa iyang pagsalig sa atong Mahal nga Inahan, nahatagan siya og kadasig nga magpadayon. Nagkuha pud siya og kusog sa iyang pamilya nga pirmi naa sa iyang tupad bisag unsa man ang mahitabo. Niingon si Conchita nga miskin unsa man kalisud ang kinabuhi, kon naa ka’y pagpaninguha, makalampos jud ka niining mga suliran.

Sa pagkab-ot ni Conchita sa iyang ambisyon, nakaingon siya nga nindot kaayo ang pamati nga nakit-an niya ang bunga sa iyang hago. Usa sa iyang labing halandumong kasinatian sa pagtudlo mao ang panahon kon diin niranggo ug 1st place ang seksyon nga iyang gitudloan sa Division Examination. Karon, sobra gihapon ang iyang kalipay nga makit-an ang iyang mga estudyante nga malampuson sa ilang mga panginabuhi. Sa ilang mga katumanan, nakaingon si Cochita nga dili sayop ang iyang gipili nga kurso. Ang pagtudlo jud ang misyon nga gihatag sa Ginoo para kaniya. Miskin wala nadayon ang iyang tinguha nga mahimog madre, wala siya nagbasol kay siya nakapamatuod nga dili lang sa pagmadre siya makapagsilbi sa Ginoo. Bisan og usa ka ka ordinaryong tawo, makabuhat gihapon ka niini sa pagserbisyo nimo sa imong mga kaigsuonan. Alang kay Conchita, makatabang siya sa mga bata nga anak sa Ginoo pamaagi sa pag-amuma isip ikaduhang ginikanan nila.

Niangkon si Conchita nga usa siya ka disciplinarian sa eskwelahan ug sa panimalay. Sa pamaagi niini, nahulma niya ang iyang mga estudyante ug mga anak nga mahimong responsable nga mga tawo. Ang iyang paghatag og disiplina ang nagsugyot kanila nga mubuhat sa ilang mga katungdanan.

Wala naglisod si Conchita sa pagbalanse sa iyang trabaho ug sa iyang pamilya kay matod pa niya, ang pagbalanse naa ra sa tawo. Iyang gisigurado nga parehas ang oras nga iyang gibahin sa duha busa, nakumpleto niya ang iyang trabaho ug wala pud niya napasagdan ang iyang pamilya.

Sa paghisgot ni Conchita bahin sa sistema sa edukasyon sa Pilipinas karon, siya nisulti nga nimaayo kini kompara kaniadto. Sauna, sila pa ang naglihok aron mahuman ang ilang bilding sa eskwelahan nga gitawag nga Barrio High School. Niingon siya nga swerte ta karon tungod sa atong pag-asenso apan nasayod siya nga naa gihapon ta’y mga suliran nga giatubang sa edukasyon. Iyang gihagit ang mga magtutudlo karon nga mulihok ug dili lang mag-agad sa gobyerno. Kinahanglan dili sila maghuwat nga sultian pa kon dili dapat nila buhaton dayon ang ilang mga katungdanan sa katilingban.

Aduna pu’y mensahe si Conchita sa mga batan-on nga nangandoy nga mahimog magtutudlo sama kaniya. Siya niingon nga ang pagtudlo dili sayon nga trabaho apan kon naa kay kadasig ug kalusug, ipadayon kini. Isip magtutudlo, dili ka dapat kanunay magmando sa imong mga estudyante. Kinahanglan nimo ipakita sa ila ang maayong kinaiya, ug sila mismo ang musunod kanimo. Iya pud gibahin ang pinakadakong pagtulon-an nga iyang nakat-unan ug mao kini ang pagsalig sa atong Ginoo.

Sa pagkamatuod nato sa kinabuhi ug sa pagkatao ni Conchita, makaingon ta nga siya, usa gayod ka modelong Cebuano nga kinahanglan natong hatagan og paghatagbili.

Tuesday, August 5, 2008

Lima Ka Cebuanong Pulong (8)

1. Tahom- adj. beautiful; charming; captivating; attractive

Nadani si Jess sa tahom nga babaye.

2. Pakyas- n. failure; lapse; disappointment

Gipasaylo sa inahan ang mga pakyas sa iyang anak.

3. Lalo- adj. dull-headed; poor-minded; uneducated

Gipahimuslan sa mga dato ang mga lalo nga mga tawo.

4. Hingawa- n. worry; concern

Naguol si Rose tungod sa iyang mga hingawa sa eskwelehan.

5. Banyos- v. to cause or massage with oil

Gibanyos sa akong amahan ang nagsakit nakong likod.

Lima Ka Cebuanong Pulong (7)

1. Arisgado- adj. courageous; brave; valiant; fearless

Kinahanglan ko mahimo og arisgado nga tawo sama ni Jose Rizal.

2. Bahar- n. an abrupt reduction of market price of certain goods or prime commodities

Nakalitan ang mga tawo sa bahar sa presyo sa bugas niaging semana.

3. Katahap- n. suspicion; mistrust; doubt; uncertainty

Aduna'y katahap ang mga estudyante sa ilang magtutudlo.

4. Iway- v. to avoid or prevent action, as to avoid occurence of incidence

Muiway na si Marco sa iyang pagpanigarilyo.

5. Labtingaw- adj. weak; not strong; lack of vigor

Gidala sa ospital ang labtingaw nga magdudula.

Ang Akong Semanang Talaan(1)

Usa ka dili hikalimtang kasinatian ang niaging semanaha. Niadto mi sa Iloilo, uban ang Debate Society sa STC, para muapil sa Visayas-Mindanao Debate Championship. Huwebes mi sa buntag nilarga ug sa among pag-abot, nipadayon mi sa Sarabia Manor Hotel para ibilin ang among mga butang. Miskin naa pa mi sa airport, gisungog na ko og maayo sa akong mga kauban kay dako kaayo akong maleta nga gidala. Dako ang akong kalipay sa among pag-abot tungod napahimutang na jud nako ang akong mga butang. Pagkahuman namo og panghipos, nidiretso mi sa SM Iloilo para mangaon ug mamalit daan og mga pasalubong. Unya, nipadayon mi sa UP Iloilo para sa pinakauna namong kalihukan, mao ang Debate Seminar. Didto namo nakit-an ang mga sumasalmot sa nagkalain-laing mga eskwelahan sa Visayas ug Mindanao sama sa Ateneo de Zamboanga, Ateneo de Davao, UP, ug Siliman. Nisunod sa seminar ang exhibition debate ug nadani ako sa kamaayo sa mga estudyante didto.

Biyernes nagsugod ang among indigay ug grabe ang kakulba nga akong gibati. Nindot ang among pagsugod tungod naka-second place mi sa akong kauban. Nagpadayon ang ikaduha ug ikatulo nga rounds atong adlawa diin naka-third ug fourth place mi. Pagkasabado, nagpadayon ang ikaupat hangtod ikapito namo nga rounds sa UP Miyag-ao, kon diin nakasecond ug fourth place mi. Wala namo nahibaw-an ang among ranggo sa ikaunom ug pito nga rounds tungod silent rounds kini.

Bisan kon wala nakasulod ang STC sa quarterfinals, nalipay gihapon ko sa among pag-adto didto. Daghan kaayo ko og nakat-onan didto ug makaingon ko nga lahi na ako nga tao sa akong pag-abot diri sa Sugbu. Gayod, grabe ang kakapoy ug kabug-at nga among naagian pero wala kini nakatunga sa kalingaw nga among nasinati. Mapasalamaton kaayo ko sa akong pag-adto didto kay wala lang mi nahimog mas maayo nga debaters kon dili daghan pud mi og mga amigo ug amiga nga nakaila. Busa, usa ka bahanding akong tapigan ang among kasinatian sa Iloilo.