Ang Akong Labing Halandumong Kasinatiang Sugbuanon

"Merkado"

Isip sugbuanon, aduna ako'y daghang mga butang nga ipasigarbo. Mapasalamaton ako sa akong kaliwat, ug sa lugar nga akong tinuboan. Busa, nasayod ako na kaakohan nako ang pagtuon sa saktong paggamit sa akong pinulongan.

Apan, muangkon ako nga naa pa gyud ko'y mga kahuyang sa pagbuhat niining katungdanan. Mapakita kini sa isa sa akong mga labing halandumong kasinatiang Sugbuanon. Nahitabo kini pipila na katuig ang milabay. Usa kahigayon, gisugo sa akong inahan ang among katabang nga mangompra sa merkado. Nikuyog ko sa paglakaw kay wala ko'y mabuhat sa balay. Pag-abot namo sa merkado, nagsugod dayon og pamalit ang among katabang. Niadto mi sa dapit kung asa gipamaligya ang karne, ug namili siya kung unsa ang iyang paliton. Gihangyo ko niya nga magpabilin didtong dapita para akong mabantayan ang paghiwa sa karneng iyang gipili samtang mamalit siya og mga utanon. Una siya nilakaw, iya kong gibilinan og kwarta para ibayad sa karne. Nisugot ko sa iyang hangyo, ug nagpaabot ako didto. Paghuman sa paghiwa ug sa pagputos sa karneng among paliton, nanghutana ko sa magbabaligya kung pila ang akong ibayad. Nitubag siya nga "kinyentos" daw ang kantidad sa tanan. Wala nako nasabtan ang iyang pulong, ug nakabati ako og kaulaw sa pagpanghutana kung pila ang gipasabot sa "kinyentos." Dako nakong sayop ang wala pagpanghutana niini. Ang ako hinuong gibuhat mao ang pagpanahaghap pinaagi sa paghunahuna na ang "kinyentos" pareho ra sa "usa ka gatos" kay medyo pareho ang ilang pronunsisyon. Mao kini ang akong gibuhat, apan wala dayon nabantayan sa magbabaligya nga usa ra ka gatos ang akong gihatag kay nakapiko man ang kwarta. Pagkuha nako sa mga pinalit, mao sad ang pag-abot sa among katabang. Sa among pagkasayod nga nahuman na namo og palit ang among mga kinahanglan, nisulod na kami sa tricycle. Padung na unta mi og biya pero nahibulong nalang mi ngano gipahunong mi sa magbabaligya sa karne nga suko kaayo og dagway. Nisinggit siya nako og "Hoy!" ug iya kong gipasanginlan nga limbongan kay pagkakita daw niya sa akong gibayad, usa ka gatos ra kini. Nangurog ako sa kahadlok ug akong giangkon nga naglibog ko kung unsa ang pasabut sa "kinyentos" ug nagtuo ako nga pareho ra kini sa "usa ka gatos." Pag-una, wala ako gituohan dayon sa magbabaligya pero pagkakita niya sa akong mga luha nga padulong na mutulo, nituo na siya nga tinuod ang akong gisulti. Nangayo ko sa iyang pasaylo ug gidungagan pod sa among katabang og upat ka gatus ang among bayad.

Daghan ang akong nakat-onan aning kasinatian. Una, nakapamatuod ako kung unsa kaimportante ang pagkahibaw sa mga Bisayang pulong nga kasagarang gamiton sa pangadlaw-adlaw nga buluhaton. Nakat-on pud ako nga kung naa ako'y mga pagduhaduha sa mga kahulogan sa mga Bisayang pulong, dili ko dapat mauwaw nga manghutana sa uban. Dili nako madugangan ang akong kinaadman kung dili ako mangayo sa tabang sa ubang tao. Labaw sa tanan, nadasig ako kay tungod ani nga kasinatian, mas ni-usbaw ang akong pagkasugbuanon!